Friday, August 15, 2008
Monday, August 11, 2008
YENI BIR NISH
Deyishen dunyamizda Azerbaycanimiz da deyishir. Dilimiz, adetlerimiz, enenelerimiz ve s. deyishir. Men chox da pan-Qerbistan olmadigimdan, kimlere gore ise "kendchi"yem. Lakin sozum kendci olub ve ya olmamaqda deyil. Sozum budadir ki, madam ki, deyishirik, bu deyishenlerin uzerinde niye qazanmayaq ki? Sonra da gorerik ruslar demishken "kto kogo?". Burada sohbet aldatmaqdan yox, dunyada seks ve gulushden sonra en cox hezz veren eqli ustunluyu numayish etdirmekden gedir. Beli bu hissleri kechiren insan eger uzerinde bir az yaxshi ishlese, sagini-solunu rendelese ozune buldozerin acha bileceyi yoldan da
genish yol achar. Demeli gelek menim yeni teklifime.
Son zamanlar feminizm artir, qadinlar kishilerle beraber FIE-na (faydali ish emsali) malik olurlar. Bir az once qadinlar arasinda ABSh-Chin (bu reqabet haqqinda da vaxtim olsa bir yazi yazaram ;)) basketbol oyununa baxirdim. Basketbolu sevsem de, oyuna baxa bilmedim, cunki qadinlarin ezeleleri ilk once gozumu, daha sonra ise medemi bulandirdi. Yaxshi ki, beynime chatmadi bu bulanti. Qadinlarda gormeye alishdigimiz incelikden ve en esasi qadinliqdan
hemin meydanchada bir eser-elamet yox idi. Bax sozum de bu qadinlar haqqindadir. Bir cox qadin gunumuz etibarile teessuf ki, lazimi diqqete ve deyerlendirilmeye mehrumdurlar. Burada yalniz onlarin yox, cemiyyetin de, sheraitin de, muhitin de, ekser hallarda ise biz - kishilerin de dirnaq arasi "emeyi" az deyil. Bax bu tenha qadinlarin elinde pul cox dovriyye edir (pulun hardan gelib getdiyi haqqinda hech bir hipotez yurutmek niyyetinde deyilem). Bax hemin bu pullarin idare edilmesinde, onlarin gelirli dovriyyesinde cox bilikli qizlara ehtiyac var. Burada teleb olunan ve eminem ki, yaxin gelecekde mutleq suretde teleb olunacaq bu qizlarin biliyi bir tek maliyye ve bank ishi ile kifayetlenmeli deyil. Onlar sosiologiyani da, NLP-ni de, etikani da, estetikani da cox yuksek seviyyede bilmeli ve bundan daha da yaxshi seviyyede tetbiq etmelidirler. Ozu de bu nishin "sakinleri" hech de cox pul hevesinde deyiller. Bunlarin ferqi ondadir ki, bunlar "pul daha cox pul getirsin" prinsipi ile deyil, "pulum nece batmasin" prinsipi ile yashayirlar. Bu terz meseleye yaxinlashma ise nedense mene sagdan ve ya soldan inteqrallamagi yadima salir :) belke de riyaziyyata sevgimden ireli gelir. Bu pullarla da ki, eger qizlarimiz ayliq 2% ved ede bilseler, demek olar ki, sozun heqiqi menasinda yashadilar :)
P.S.
Belke de bu terz baxishlarim bir coxlarinizin tenqid ateshine meruz qalacaq, lakin Isa peygemberin de dediyi kimi - kto iz vas bezgreshen, pust' pervim brosit kamen'. Lakin bu peshenin heqiqi peshakarlari eger bu xidmeti layiqince ve en esasi vicdanlari yol verecek seviyyede (sohbet "yipranmamish" vicdandan gedir) yerine yetirseler, tekce ozleri ucun deyil, hem hemin nish ucun, hem de ki, bir vetendashliq adina cox ugurlu qedemlere imza atacaqlarina eminem.
genish yol achar. Demeli gelek menim yeni teklifime.
Son zamanlar feminizm artir, qadinlar kishilerle beraber FIE-na (faydali ish emsali) malik olurlar. Bir az once qadinlar arasinda ABSh-Chin (bu reqabet haqqinda da vaxtim olsa bir yazi yazaram ;)) basketbol oyununa baxirdim. Basketbolu sevsem de, oyuna baxa bilmedim, cunki qadinlarin ezeleleri ilk once gozumu, daha sonra ise medemi bulandirdi. Yaxshi ki, beynime chatmadi bu bulanti. Qadinlarda gormeye alishdigimiz incelikden ve en esasi qadinliqdan
hemin meydanchada bir eser-elamet yox idi. Bax sozum de bu qadinlar haqqindadir. Bir cox qadin gunumuz etibarile teessuf ki, lazimi diqqete ve deyerlendirilmeye mehrumdurlar. Burada yalniz onlarin yox, cemiyyetin de, sheraitin de, muhitin de, ekser hallarda ise biz - kishilerin de dirnaq arasi "emeyi" az deyil. Bax bu tenha qadinlarin elinde pul cox dovriyye edir (pulun hardan gelib getdiyi haqqinda hech bir hipotez yurutmek niyyetinde deyilem). Bax hemin bu pullarin idare edilmesinde, onlarin gelirli dovriyyesinde cox bilikli qizlara ehtiyac var. Burada teleb olunan ve eminem ki, yaxin gelecekde mutleq suretde teleb olunacaq bu qizlarin biliyi bir tek maliyye ve bank ishi ile kifayetlenmeli deyil. Onlar sosiologiyani da, NLP-ni de, etikani da, estetikani da cox yuksek seviyyede bilmeli ve bundan daha da yaxshi seviyyede tetbiq etmelidirler. Ozu de bu nishin "sakinleri" hech de cox pul hevesinde deyiller. Bunlarin ferqi ondadir ki, bunlar "pul daha cox pul getirsin" prinsipi ile deyil, "pulum nece batmasin" prinsipi ile yashayirlar. Bu terz meseleye yaxinlashma ise nedense mene sagdan ve ya soldan inteqrallamagi yadima salir :) belke de riyaziyyata sevgimden ireli gelir. Bu pullarla da ki, eger qizlarimiz ayliq 2% ved ede bilseler, demek olar ki, sozun heqiqi menasinda yashadilar :)
P.S.
Belke de bu terz baxishlarim bir coxlarinizin tenqid ateshine meruz qalacaq, lakin Isa peygemberin de dediyi kimi - kto iz vas bezgreshen, pust' pervim brosit kamen'. Lakin bu peshenin heqiqi peshakarlari eger bu xidmeti layiqince ve en esasi vicdanlari yol verecek seviyyede (sohbet "yipranmamish" vicdandan gedir) yerine yetirseler, tekce ozleri ucun deyil, hem hemin nish ucun, hem de ki, bir vetendashliq adina cox ugurlu qedemlere imza atacaqlarina eminem.
Monday, June 30, 2008
Ishlemek isteyirem
"ishlemeyen dishlemez" ifadesiyle hamimiz tanishiq, lakin bunun ne qeder ferqindeyik ve bu iki sozun derinliklerine ne qeder dalmishiq deye sorushsaq bir-birimizden (ichi men qarishiq) bir menali cavab vermekde cetinlik chekerik deye dushunurem. Olsun, amma men yene de dedim, gorum bir bu meseleye QWERTY oz prizmasindan nece baxir.
"Men bankda ishlemek isteyirem", "Men bp-de ishlemek isteyirem", "Bilmirem, esas odur ki, oturaq ish olsun", "Ofisde oturub ishlemek isteyirem" - bu cumleler her 10 ish axtaranin 9-unun dedikleridir. Genclerimiz efsuslar olsun ki, rahat pula qachirlar, bir tecrube olmadan yuksek maashdan avaz chekirler. Men demirem ki, banklar, bp, azercell ve s. shirketlerde ishlemek pisdir, lakin men her bir gencin ozunu artiq telebechilik illerinden yetishdirmesini isteyirem. Her tetilde dostlarla, tanishlarla chimerlike, Nabrana ve s. getmekdense, mence ishlemek lazimdir. Pulsuz olsun, ve ya kichik simvolik bir maash olsun, amma puxteleshmek mutleq ve mutleq vacib amillerden biridir. Duzdur bezi pessimistler "ishleyene qiymet qoymurlar" filan ve s. deyecekler, lakin bu gun ish dunyasi tamam ferqlidir. Ishini haqqi ile yerine yetiren mukafatsiz qalmir, bu birmenali olaraq beledir. Bu 2 ay tetilde ne etmek olar deye dushunecek olarsaq, o qeder ishe ozumuzu atmaq olar ki, hetta gelecekde ishlemek istediyiniz shirketi hedef alaraq, rahatca onlarda pulsuz ishlemek teklifini vermek olar. Bunu etmek ucun ise ilk novbede cesaret ve sozun arxasinda durma qabiliyyeti lazimdir. Gencler basha dushmelidirler ki, bes universiteti bitirdikden sonra artiq onlarin chiyinlerinin arxasinda en az 1-2 ishledikleri yer, olduqlari kollektiv, bacariqlarini artirdiqlari sahe olacaq. Bu da cv-de oz eksini taparsa, mutleq ishegoturenler terefinden gozden qachmayacaq. Nece ki, universitetde deyirler "evvel zachetka ucun oxuyursan, sonra zachetka senin yerine oxuyur", bu dustur heyatda da beledir. Ad, fikir, sozler brend olduqdan sonra hemin shexsin absurd fikir ve dushunceleri bele brend halina gelir.
"Men bankda ishlemek isteyirem", "Men bp-de ishlemek isteyirem", "Bilmirem, esas odur ki, oturaq ish olsun", "Ofisde oturub ishlemek isteyirem" - bu cumleler her 10 ish axtaranin 9-unun dedikleridir. Genclerimiz efsuslar olsun ki, rahat pula qachirlar, bir tecrube olmadan yuksek maashdan avaz chekirler. Men demirem ki, banklar, bp, azercell ve s. shirketlerde ishlemek pisdir, lakin men her bir gencin ozunu artiq telebechilik illerinden yetishdirmesini isteyirem. Her tetilde dostlarla, tanishlarla chimerlike, Nabrana ve s. getmekdense, mence ishlemek lazimdir. Pulsuz olsun, ve ya kichik simvolik bir maash olsun, amma puxteleshmek mutleq ve mutleq vacib amillerden biridir. Duzdur bezi pessimistler "ishleyene qiymet qoymurlar" filan ve s. deyecekler, lakin bu gun ish dunyasi tamam ferqlidir. Ishini haqqi ile yerine yetiren mukafatsiz qalmir, bu birmenali olaraq beledir. Bu 2 ay tetilde ne etmek olar deye dushunecek olarsaq, o qeder ishe ozumuzu atmaq olar ki, hetta gelecekde ishlemek istediyiniz shirketi hedef alaraq, rahatca onlarda pulsuz ishlemek teklifini vermek olar. Bunu etmek ucun ise ilk novbede cesaret ve sozun arxasinda durma qabiliyyeti lazimdir. Gencler basha dushmelidirler ki, bes universiteti bitirdikden sonra artiq onlarin chiyinlerinin arxasinda en az 1-2 ishledikleri yer, olduqlari kollektiv, bacariqlarini artirdiqlari sahe olacaq. Bu da cv-de oz eksini taparsa, mutleq ishegoturenler terefinden gozden qachmayacaq. Nece ki, universitetde deyirler "evvel zachetka ucun oxuyursan, sonra zachetka senin yerine oxuyur", bu dustur heyatda da beledir. Ad, fikir, sozler brend olduqdan sonra hemin shexsin absurd fikir ve dushunceleri bele brend halina gelir.
Monday, June 23, 2008
Pul pul getirer
"Money, money, money..." ABBA-nin bu mahnisi yeqin ki, haminizin yadindadir. Bu gun bele bu mahnini eshidende kimin yadina bank hesabi ve rahat heyat, kimin ise yadina borclari dushur. Amma gelin pulu nece artirmaq barede yazim. Umumiyyetle ozumun shexsen cox yaxindan maraqlandigim, icine bir az potensialini gorduyum "duzunu-istiotunu" elave etdiyim bir sahe var. O da private banking (ozel bankciliq). Bu ishin beyendiyim noqtesi mene bir novu "drive" vermesidir.
Ozel bankciliqda (bundan sonra OB) fealiyyet gosteren menecerler pulu daha cox 3 yere bolurler ve investisiya edirler. Bir hisse dashinmaz emlaka, diger hisse valyuta ve qizila, ucuncu (efsuslar olsun ki, bizde az yayilmishdir) hisseni ise qiymetli kagizlara, sehmlere yatirirlar.
Dashinmaz emlaka yatirilan pul hec vaxt batmaz, bunu hamimiz bilirik. Bir rieltor kimi de bunu subut ede bilerem. OB-da her dashinmaz emlak cazibeli gorsenmir, onu cazibeli eden hemin emlakin yerleshdiyi mekanin, rayonun, kvartalin ve s. yaxin illerde (qisamuddetli OB ucun) hansi deyishikliklere meruz qalacagidir. Bir sozle sheherin yenidenqurma plani maraq dogurur. Bu hallarda illik 45-150% qazanc elde etmek olur. Diger standart variantlarda ise, Bakini misal getirecek olsaq, Nizami kucesinde arxitektur ev alib, onu kiraye verib ve illik artiminda 20-50% qazanmaq olar. Bu da OB menecerine serf etmez, cunki professional OB meneceri illik inflasiya qeder gelir soz verir. Bu reqemden artiq gelirin ise 20%-ini komissiya haqqi kimi alir. Illik inflasiya gostericilerini ve buradan OB menecerinin qazancini hesablasaq onun ucun bele variantlarin maraqsiz oldugunu gorerik.
Ikinci hisse treydinq haqqinda yeterince melumatli olmagi teleb edir. Bir OB meneceri butun bunlari bilmek mecburiyyetindedir. Amma gundelik (intraday) treydinq OB menecerinin heyat terzine, ish prinsipine ve s. cox mane olacagina gore menecerler bundan yan kecirler. Bes onda onlar bu hisseni nece effektiv yerleshdirirler? Bu qeyri-ixtiyari yaranan sualin cavabi ise cox orijinaldir. Her ay bir neche defe, il erzinde ise elbette ki, 12 qati qeder dunya bazarinda boyuk deyishiklikler olur. Valyutalarin bir-birine qarshi mezenneleri yaxshi qazanmaq ucun ela imkan verecek seviyyede deyishir. Hemin bu aximi tutan OB menecerleri de ele burdan qazanirlar. Butun riskleri nezere alaraq (onu da deyim ki, OB menecerleri 70% yatirimlarini ashagi riskli layihelere, 30% yatirimi ise orta ve yuksek riskli layihelere edirler) illik gelir 50-80% olur.
Ucuncu hisse, bizde cox yayilmayib, lakin dunya bunun ile yashayir desem, inanmiram ki, yanilaram. Heqiqeten sehmler, qiymetli kagizlar, opsion ve fyuchersler peshakar OB meneceri ucun bir meydandir. Nece ki, bir ressam ucun palitra. Niye palitra? Cunki peshakar ve Allahdan ressamliq kimi istedadla mukafatlandirilmish insanlarin palitrasi cox qarishiq, dolashiq, cirkin gorsener, yeni ressamlarin boyalari ise temiz, oz yerinde, her reng digerinden arali olar. Amma deyin mene, onlardan hansi gecenin rengini gozel ifade ede biler? :) Elbette ki, peshakar, cunki o kim ucun ise qarishiqliq ve xaos olan bir palitra onun ucun bir sistemdir. Hemin OB menecerlerin ne qeder ugurlu olub olmamalari ise onlarin insayd melumatdan xeberdar olmaqlarindan cox asilidir. Nece deyerler "bolushe bilenin hemishe coreyi olar" ;)
P.S.
Bezi OB menecerleri portfelin 5-10%-ini totalizatorlarda dovr etdirseler de, men bunun terefdari olmadigimdan daha derinliklerine getmeyecem.
Ozel bankciliqda (bundan sonra OB) fealiyyet gosteren menecerler pulu daha cox 3 yere bolurler ve investisiya edirler. Bir hisse dashinmaz emlaka, diger hisse valyuta ve qizila, ucuncu (efsuslar olsun ki, bizde az yayilmishdir) hisseni ise qiymetli kagizlara, sehmlere yatirirlar.
Dashinmaz emlaka yatirilan pul hec vaxt batmaz, bunu hamimiz bilirik. Bir rieltor kimi de bunu subut ede bilerem. OB-da her dashinmaz emlak cazibeli gorsenmir, onu cazibeli eden hemin emlakin yerleshdiyi mekanin, rayonun, kvartalin ve s. yaxin illerde (qisamuddetli OB ucun) hansi deyishikliklere meruz qalacagidir. Bir sozle sheherin yenidenqurma plani maraq dogurur. Bu hallarda illik 45-150% qazanc elde etmek olur. Diger standart variantlarda ise, Bakini misal getirecek olsaq, Nizami kucesinde arxitektur ev alib, onu kiraye verib ve illik artiminda 20-50% qazanmaq olar. Bu da OB menecerine serf etmez, cunki professional OB meneceri illik inflasiya qeder gelir soz verir. Bu reqemden artiq gelirin ise 20%-ini komissiya haqqi kimi alir. Illik inflasiya gostericilerini ve buradan OB menecerinin qazancini hesablasaq onun ucun bele variantlarin maraqsiz oldugunu gorerik.
Ikinci hisse treydinq haqqinda yeterince melumatli olmagi teleb edir. Bir OB meneceri butun bunlari bilmek mecburiyyetindedir. Amma gundelik (intraday) treydinq OB menecerinin heyat terzine, ish prinsipine ve s. cox mane olacagina gore menecerler bundan yan kecirler. Bes onda onlar bu hisseni nece effektiv yerleshdirirler? Bu qeyri-ixtiyari yaranan sualin cavabi ise cox orijinaldir. Her ay bir neche defe, il erzinde ise elbette ki, 12 qati qeder dunya bazarinda boyuk deyishiklikler olur. Valyutalarin bir-birine qarshi mezenneleri yaxshi qazanmaq ucun ela imkan verecek seviyyede deyishir. Hemin bu aximi tutan OB menecerleri de ele burdan qazanirlar. Butun riskleri nezere alaraq (onu da deyim ki, OB menecerleri 70% yatirimlarini ashagi riskli layihelere, 30% yatirimi ise orta ve yuksek riskli layihelere edirler) illik gelir 50-80% olur.
Ucuncu hisse, bizde cox yayilmayib, lakin dunya bunun ile yashayir desem, inanmiram ki, yanilaram. Heqiqeten sehmler, qiymetli kagizlar, opsion ve fyuchersler peshakar OB meneceri ucun bir meydandir. Nece ki, bir ressam ucun palitra. Niye palitra? Cunki peshakar ve Allahdan ressamliq kimi istedadla mukafatlandirilmish insanlarin palitrasi cox qarishiq, dolashiq, cirkin gorsener, yeni ressamlarin boyalari ise temiz, oz yerinde, her reng digerinden arali olar. Amma deyin mene, onlardan hansi gecenin rengini gozel ifade ede biler? :) Elbette ki, peshakar, cunki o kim ucun ise qarishiqliq ve xaos olan bir palitra onun ucun bir sistemdir. Hemin OB menecerlerin ne qeder ugurlu olub olmamalari ise onlarin insayd melumatdan xeberdar olmaqlarindan cox asilidir. Nece deyerler "bolushe bilenin hemishe coreyi olar" ;)
P.S.
Bezi OB menecerleri portfelin 5-10%-ini totalizatorlarda dovr etdirseler de, men bunun terefdari olmadigimdan daha derinliklerine getmeyecem.
Monday, January 7, 2008
RBC
RBC...
Coxdandir bu shirket haqqinda yazmaq isteyirdim... cunki onlara cox boyuk hormet edirem ve hesed apariram, bezen duzgun biznes model ve sxemlerden istifade etmeseler bele.
Demeli ushaqliq dostlari Dmitriy Belik ve Aleksandr Morgulchik 1993-cu ilin mayinda valyuta kurslari bulleteni hazirlayib shirketlere paylamaga bashlayirlar, ayliq abune haqqi 100$ olan bu bulleten onlara o vaxt ucun xeyli pul getirmeye bashlayir, cemi bir aya abunecilerin sayi 100-u kechir. Il erzinde gosterdikleri fealiyyet neticesinde ilk olaraq heftelik analitik icmallar, sonra ise fond bazari haqqinda bulleten buraxmaga bashlayirlar. 1994-un payizinda Sankt-Peterburqda filiallari achilir. Il erzinde analitik departament yaradilir, perspektivli gencler ishe devet olunur (sonralar bir chox ishchi diger shirketlere rehber vezifelere kechir).
1995 yanvarda ilk Illik yekun hesabat bulleteni hazirlanir. Hemin ilin mayinda Rusiya informasiya merkezlerinden ilk olaraq oz internet-serverini yaradan shirket olur. Payizda saytin ingilis dilli versiyasi ve Merkezi Bankla banklar haqqinda melumatlari elde etmek uzre muqavile imzalanir. 1995ci ilin elametdar hadisesi ilin sonunda mushterilerin sayi 1000-i otub kechir.
1996ci ilde boyuk maliyye dovru RBK-ya bazarlara daha derinden girmeye komek edir, onlar fond bazarinin indeksini hesablamaga bashlayirlar (gelecekde bu indeks bir choxlarini varli edir). Ilin sonunda Rusiya fond bazarinda emeliyyatlar etmek ucun online versiya tertib olunur, bir ay sonra ise texniki analiz imkani yaradilir.
1997 ili de ugurlu olur, Rusiyanin 10-a yaxin neheng ticaret meydanlarindan online olaraq yayim, ilk xeber lentlerinin yaradilmasi ve gunluk 1000(!) ziyaretcinin daxil oldugu saytin desteyine ayrilan kulli miqdarda vesait. 2 il sonra mushterilerin de sayisi iki defe artaraq 2000-i kechir.
1998de RBK shirket ucun 512 kb-liq ayrica internet kanaldan yararlanmaga bashlayir. Hemin ilin yayindan etibaren bir chox xeberler pulsuz yayinlanmaga bashlayir. Rusiya krizisinden once ilk iqtisadi oyunlar teqdim eden RBK, krizisden sonra en cox ziyaret olunan sayt olur. Saytin operativliyi ona istinadlari coxaldir, bunun neticesi olaraq shirket tecili qaydada 1 Mbit/s suretli kanala kechir. Cemi bir aya ise kanal 3,2 Mbit/s kimi artirilir. Hemin vaxt Dow Jones Markets ile muqavile imzalanir. 1998 noyabrinda qara bazardaki valyuta qiymetleri de eksini bu saytda tapmaga bashlayir. Ziyaretlerin sayi 3 milyonu kechir.
1999 ilinden etibaren tekce iqtisadi deyil, artiq siyasi xeberlere de genish yer ayrilmaga bashlanir (etibarli menbeler shirketin Putin bashciliginda Rusiya hokumeti ile ortag ishlemeye bashlayirlar). Ilin sonuna kimi shirket bashqa sektorlardan da xeberlere yer vererek, getdikce gelecekde yeni departamentlerin esaslarini qoymaga bashlayir. Noyabr ayinda Lujkovun onlayn-konfransi ziyaretchilere teqdim olunur. Ilin sonunda shirket Ramblerle birge "Internet layihelerin uguru" adli konfrans teshkil edir.
2000 ili Ukrayna fond bazari ile melumat mubadilesi haqqinda muqavilenin imzalanmasi ile bashlayir. 2000 ilinin yayinda ilk defe olaraq internet vasitesile nagd valyutanin sifarishi kimi xidmetler teqdim olunmaga bashlanir. Hemin ilden wap versiya teqdim edilir. Internet layihelerin ugurlari bir chox shirketleri onlara web-layihelerini hazirlamaqda muraciet etmeye vadar edir. Shirket qisa muddet erzinde bir chox nehengleri oz mushterisine chevirmeyi bacarir. 2000 iliin payizinda virtual ishle temin olunma xidmeti teqdim olunmaga bashlanir. 2000 Olimpiadasina olan genish maraq sport bolumunun yaranmasina sebeb olur. Hemin muddet erzinde muhum tenderlerde qalib cixmagi bacaran RBK banklararasi chat portalini yaradir. 2000 ilinin oktyabrinda www.informer.ru sayti fealiyyete bashlayir. Hemin ay RBK internet-holdinq olur.
2001 ilinden etibaren bir cox shirketlerin resmi partneri olmagi bacaran shirket Rusiyada internet uzre mahirler kimi taninmaga bashlanir. Aprelde shirket online-shop layihesini teqdim edir. Getdikce Yellow pages ve Turizm bolumleri achilir. Hemin dovr erzinde RBK bir chox domen zonasinda domenlerin registrasiyasi ile meshgul olur, chox sayda internet saytlar sifarishi qebul edir. Hemin ilin noyabrinda autonews.ru layihesi ishiq uzu gormeye bashlayir. Shirkete yenice gelmish German Kaplun inkishaf tempini bir az daha suretlendirir.
2002 yanvar ayinda 5ballov.ru (tehsille bagli) layihenin starti verilir. Yazda RBK hostinq merkez achir. Ilin sonuna dogru ilk IPO etmish rus shirketi bazar arashdirmalari layihesini teqdim edir.
2003 ilinin fevralinda online qezet RBC Daily fealiyyete bashlayir. Yayda ise adnet.ru layihesi ishiq uzu gorur. Bundan elave shirketin RBK-TV televiziya kanali oz yayimina bashlayir. Sentyabr ayinda seminarlar bolmesi achilir. Ilin sonuna RBK 1000-den artiq marketinq arashdirmasi aparir ve Deloitte-in yuksek texnologiyalar uzre fealiyyet gosteren shirketler arasinda inkishaf tempine gore ilk 50-ye daxil olunur.
2004 ilinin yazina shirket reytinq bolumu ve quote.ru layihesi ile chixir. Mayda 500 marketinq arashdirmasi online satisha cixarilir. Yayda RBK-TV Ukrayna ve Qazaxistanda yayimlanmaga bashlayir. Yayin sonuna shirket "Ilin brendi" musabiqesinin huquqlarini, Bloomberg ile emekdashligi elde edir. TV yayim ise Baltikyani olkeleri de ehate etmeye bashlayir. Oktyabrda biznesin satishi bolumu ziyaretchilerin istifadesine verilir.
2005 ilinin yanvarinda dashinmaz emlak bolumu achilir. Fevralda CNBC kanalinda RBK-TV-nin verilishleri yayinlanmaga bashlayir. Ilin sonuna kimi newsmonitor ve istehlak bazarinin xeberleri bolumlerine start verilir.
2006 fevralda RBK xeberlerin neshrini online olaraq deyil, hem de ki, chap bazarina daxil olur. Martda Ukrayna temsilchiliyi achilir. Iyunda ise style bolumu fealiyyete bashlayir. Yayin sonuna rbk.kredit bolumu ilk addimlarini atmaga bashlayir. Jurnaldan elave ilin sonuna RBC Daily qezetinin neshrine bashlanilir. Noyabrda ise adworker.ru sayti ishe bashlayir ve shirket IT-biznesi ayrica musteqil biznes kimi shirketden ayirmaq qerarina gelir.
2007 ilinde globus layihesi fealiyyete bashlayir. Aprel ayinda ise loveplanet.ru sayti elde edilir. Yayda shirket CNN-in en yaxshi biznes reportaj musabiqesinin qalibi olur. Oktyabrda shirket memori.ru ve aeterna.ru saytlarina sahib olur. Bir ay once ise shirket The Economist ile muqavile imzalayaraq, meqalalelere ekskluziv istifade huququnu elde edir.
Shirketin bu gune olan kapitalizasiyasi 1 milyard 150 milyon dollar teshkil edir. Butun bu sadalanan layihelerden elave shirket hh.ru, anekdot.ru, lbn.ru ve onlarla diger layihelere birbasha ve ya dolayisi yolla sahibdir. Rusiya internet reklam bazarinin 70%-inden coxu RBK-nin elinde cemlenib (kagiz uzre praysa gore). Shirketin fealiyyeti cox gozel olsa da, bir cox reqemler bezen shishirdilir, lakin bu onlara etimadi yene de azaltmir. Shirket Rusiya hokumetine qarshi qerezli, kesici tenqidle yazilar yazmir ve bununla da oz fealiyyet yolunda hele ki, yashil ishiq gorur.
Coxdandir bu shirket haqqinda yazmaq isteyirdim... cunki onlara cox boyuk hormet edirem ve hesed apariram, bezen duzgun biznes model ve sxemlerden istifade etmeseler bele.
Demeli ushaqliq dostlari Dmitriy Belik ve Aleksandr Morgulchik 1993-cu ilin mayinda valyuta kurslari bulleteni hazirlayib shirketlere paylamaga bashlayirlar, ayliq abune haqqi 100$ olan bu bulleten onlara o vaxt ucun xeyli pul getirmeye bashlayir, cemi bir aya abunecilerin sayi 100-u kechir. Il erzinde gosterdikleri fealiyyet neticesinde ilk olaraq heftelik analitik icmallar, sonra ise fond bazari haqqinda bulleten buraxmaga bashlayirlar. 1994-un payizinda Sankt-Peterburqda filiallari achilir. Il erzinde analitik departament yaradilir, perspektivli gencler ishe devet olunur (sonralar bir chox ishchi diger shirketlere rehber vezifelere kechir).
1995 yanvarda ilk Illik yekun hesabat bulleteni hazirlanir. Hemin ilin mayinda Rusiya informasiya merkezlerinden ilk olaraq oz internet-serverini yaradan shirket olur. Payizda saytin ingilis dilli versiyasi ve Merkezi Bankla banklar haqqinda melumatlari elde etmek uzre muqavile imzalanir. 1995ci ilin elametdar hadisesi ilin sonunda mushterilerin sayi 1000-i otub kechir.
1996ci ilde boyuk maliyye dovru RBK-ya bazarlara daha derinden girmeye komek edir, onlar fond bazarinin indeksini hesablamaga bashlayirlar (gelecekde bu indeks bir choxlarini varli edir). Ilin sonunda Rusiya fond bazarinda emeliyyatlar etmek ucun online versiya tertib olunur, bir ay sonra ise texniki analiz imkani yaradilir.
1997 ili de ugurlu olur, Rusiyanin 10-a yaxin neheng ticaret meydanlarindan online olaraq yayim, ilk xeber lentlerinin yaradilmasi ve gunluk 1000(!) ziyaretcinin daxil oldugu saytin desteyine ayrilan kulli miqdarda vesait. 2 il sonra mushterilerin de sayisi iki defe artaraq 2000-i kechir.
1998de RBK shirket ucun 512 kb-liq ayrica internet kanaldan yararlanmaga bashlayir. Hemin ilin yayindan etibaren bir chox xeberler pulsuz yayinlanmaga bashlayir. Rusiya krizisinden once ilk iqtisadi oyunlar teqdim eden RBK, krizisden sonra en cox ziyaret olunan sayt olur. Saytin operativliyi ona istinadlari coxaldir, bunun neticesi olaraq shirket tecili qaydada 1 Mbit/s suretli kanala kechir. Cemi bir aya ise kanal 3,2 Mbit/s kimi artirilir. Hemin vaxt Dow Jones Markets ile muqavile imzalanir. 1998 noyabrinda qara bazardaki valyuta qiymetleri de eksini bu saytda tapmaga bashlayir. Ziyaretlerin sayi 3 milyonu kechir.
1999 ilinden etibaren tekce iqtisadi deyil, artiq siyasi xeberlere de genish yer ayrilmaga bashlanir (etibarli menbeler shirketin Putin bashciliginda Rusiya hokumeti ile ortag ishlemeye bashlayirlar). Ilin sonuna kimi shirket bashqa sektorlardan da xeberlere yer vererek, getdikce gelecekde yeni departamentlerin esaslarini qoymaga bashlayir. Noyabr ayinda Lujkovun onlayn-konfransi ziyaretchilere teqdim olunur. Ilin sonunda shirket Ramblerle birge "Internet layihelerin uguru" adli konfrans teshkil edir.
2000 ili Ukrayna fond bazari ile melumat mubadilesi haqqinda muqavilenin imzalanmasi ile bashlayir. 2000 ilinin yayinda ilk defe olaraq internet vasitesile nagd valyutanin sifarishi kimi xidmetler teqdim olunmaga bashlanir. Hemin ilden wap versiya teqdim edilir. Internet layihelerin ugurlari bir chox shirketleri onlara web-layihelerini hazirlamaqda muraciet etmeye vadar edir. Shirket qisa muddet erzinde bir chox nehengleri oz mushterisine chevirmeyi bacarir. 2000 iliin payizinda virtual ishle temin olunma xidmeti teqdim olunmaga bashlanir. 2000 Olimpiadasina olan genish maraq sport bolumunun yaranmasina sebeb olur. Hemin muddet erzinde muhum tenderlerde qalib cixmagi bacaran RBK banklararasi chat portalini yaradir. 2000 ilinin oktyabrinda www.informer.ru sayti fealiyyete bashlayir. Hemin ay RBK internet-holdinq olur.
2001 ilinden etibaren bir cox shirketlerin resmi partneri olmagi bacaran shirket Rusiyada internet uzre mahirler kimi taninmaga bashlanir. Aprelde shirket online-shop layihesini teqdim edir. Getdikce Yellow pages ve Turizm bolumleri achilir. Hemin dovr erzinde RBK bir chox domen zonasinda domenlerin registrasiyasi ile meshgul olur, chox sayda internet saytlar sifarishi qebul edir. Hemin ilin noyabrinda autonews.ru layihesi ishiq uzu gormeye bashlayir. Shirkete yenice gelmish German Kaplun inkishaf tempini bir az daha suretlendirir.
2002 yanvar ayinda 5ballov.ru (tehsille bagli) layihenin starti verilir. Yazda RBK hostinq merkez achir. Ilin sonuna dogru ilk IPO etmish rus shirketi bazar arashdirmalari layihesini teqdim edir.
2003 ilinin fevralinda online qezet RBC Daily fealiyyete bashlayir. Yayda ise adnet.ru layihesi ishiq uzu gorur. Bundan elave shirketin RBK-TV televiziya kanali oz yayimina bashlayir. Sentyabr ayinda seminarlar bolmesi achilir. Ilin sonuna RBK 1000-den artiq marketinq arashdirmasi aparir ve Deloitte-in yuksek texnologiyalar uzre fealiyyet gosteren shirketler arasinda inkishaf tempine gore ilk 50-ye daxil olunur.
2004 ilinin yazina shirket reytinq bolumu ve quote.ru layihesi ile chixir. Mayda 500 marketinq arashdirmasi online satisha cixarilir. Yayda RBK-TV Ukrayna ve Qazaxistanda yayimlanmaga bashlayir. Yayin sonuna shirket "Ilin brendi" musabiqesinin huquqlarini, Bloomberg ile emekdashligi elde edir. TV yayim ise Baltikyani olkeleri de ehate etmeye bashlayir. Oktyabrda biznesin satishi bolumu ziyaretchilerin istifadesine verilir.
2005 ilinin yanvarinda dashinmaz emlak bolumu achilir. Fevralda CNBC kanalinda RBK-TV-nin verilishleri yayinlanmaga bashlayir. Ilin sonuna kimi newsmonitor ve istehlak bazarinin xeberleri bolumlerine start verilir.
2006 fevralda RBK xeberlerin neshrini online olaraq deyil, hem de ki, chap bazarina daxil olur. Martda Ukrayna temsilchiliyi achilir. Iyunda ise style bolumu fealiyyete bashlayir. Yayin sonuna rbk.kredit bolumu ilk addimlarini atmaga bashlayir. Jurnaldan elave ilin sonuna RBC Daily qezetinin neshrine bashlanilir. Noyabrda ise adworker.ru sayti ishe bashlayir ve shirket IT-biznesi ayrica musteqil biznes kimi shirketden ayirmaq qerarina gelir.
2007 ilinde globus layihesi fealiyyete bashlayir. Aprel ayinda ise loveplanet.ru sayti elde edilir. Yayda shirket CNN-in en yaxshi biznes reportaj musabiqesinin qalibi olur. Oktyabrda shirket memori.ru ve aeterna.ru saytlarina sahib olur. Bir ay once ise shirket The Economist ile muqavile imzalayaraq, meqalalelere ekskluziv istifade huququnu elde edir.
Shirketin bu gune olan kapitalizasiyasi 1 milyard 150 milyon dollar teshkil edir. Butun bu sadalanan layihelerden elave shirket hh.ru, anekdot.ru, lbn.ru ve onlarla diger layihelere birbasha ve ya dolayisi yolla sahibdir. Rusiya internet reklam bazarinin 70%-inden coxu RBK-nin elinde cemlenib (kagiz uzre praysa gore). Shirketin fealiyyeti cox gozel olsa da, bir cox reqemler bezen shishirdilir, lakin bu onlara etimadi yene de azaltmir. Shirket Rusiya hokumetine qarshi qerezli, kesici tenqidle yazilar yazmir ve bununla da oz fealiyyet yolunda hele ki, yashil ishiq gorur.
Thursday, November 22, 2007
Google... Menim ucun bu shirket internetin sinonimidir. Bu saytla ilk defe olaraq 1998-ci ilde tanish oldum, o vaxtlar hele onlar "cemi" 2 milyon web-page uzre axtarish edirdiler, onu gorende bir mektebli kimi cox turkler demish "shashirmishdim"... Daha sonra web-pagelerin sayi 8 milyona cixdi... Bu iki Stenford dahisinin etdiyi o vaxtdan mene interneti sevdirdi, istenilen melumati axtarib tapmaq sanki bir oyuncaq kimi idi... Daha sonra ise Google-un diger unikal layiheleri geldi ne geldi.... Her biri gundelik heyatimizda elave vaxt itirmekden bizi "qorudu". Ola bilsin ki, yaranma tarixlerine gore sehv ede bilerem, lakin Page ve Brinin bu ekspansiyasi onlara ancaq simpatiyani daha da artirirdi.
Yahoo-nu Google-dan evvel tanisam da, daha sonralar yahoo-da search ederken ashagi barda google-a istinad etmesi Google-un boyukluyunu gosterdi.
Daha sonra shekil axtarishini asanlashdiran Google Images layihesi. Ne qeder populyar oldugunu bu gun KIV, shexsi prezentasiya, layihe hetta web-saytlara shekil lazim olarken istinad sayindan hesablamaq mumkundur. (Oradan shekil goturerken ne qeder muellif huququnu pozdugumu yadima salarken utanmagdan adamin gulmeyi gelir :)))
Sonra ise Adwords ve Adsense layiheleri geldi, duzdu o vaxt sadece innovasiya baximindan maraq dogururdusa, daha sonra ishimde de az komek etmedi.
Daha sonra print.google.com... Ilkin vaxtlarini tuta bildiyimden bir neche kitabi oxuya bilmishdim, lakin sonralar kitab evleri ve neshriyyatlar usyan qaldirdigindan layihenin maragi itdi, hele o vaxt usyanchilarin bashinda duran qadin demishdi "indi eger onlar kitablari skan edirlerse, sabah kinolari da yerleshdirecekler, gorum Hollywood ne deyecek" Duzdu bu mehkeme prosesi kitabchilarin xeyrine bitse de, iller sonra Google video izlemek shansini da istifadechilere teqdim etdi, lakin bu defe ozu qaldi kenarda, istifadechiler bir-biri ile bolushmeye bashladilar.
Hemin vaxtlar Google Groups da cixdi, lakin yahoogroups-a daha cox bagli oldugumdan orada cox da mesken salmadim )))
Sonra ise video.google.com geldi, youtube filan yox idi ve cox maraqli gelirdi. Esasen heftenin birinci gunleri girib heftesonu kechirilmish futbol oyunlarinin qollarina baxardim :) (belelikle shenbe ve bazar gunu minimum 90 deqiqe qenaet etmish olurdum)
maps.google.com layihesini gorende ise artiq ne olur olsun Google-a CV gondermek isteyi yaranirdi )))) bu xidmetin komeyini Avropada bir sheherde gedeceyim bir yer var idi, ve aeroportdan ora en qisa nece ne cur getmeyi deqiq oyrenerken hiss etdim. (Page ve Brinin olulerine hidayet)
Getdikce oxudugum jurnallarda, universitetde her defe google-a istinad artiq onu internetin sinonimi etmishdi, bezen ise hetta komputer ozu bele google-suz menasiz gelirdi (oyun oynamaq vaxti kechdiyindendir yeqin ki :-)
Maps-dan sonra ise hamimizin bildiyi earth.google.com geldi.
Ilk gmail invitationu ise MQU-da teorver (ehtimal nezeriyyesi) muellimimden almishdim. Il 2004. Onda onunla genish muzakire edirdik onlarin ishletdiyi alqoritmleri, duzdu riyaziyyat terefinde pas etsem de, mentiqi alqoritmlerini anlayarken adamin beyni achilirdi.
Sonra ise finance.google.com geldi. Bu google-un en cox istifade etdiyim layihelerinden birine cevrildi, ve tekce nezeri deyil, maddi baximdan da inkishafima sebeb oldu.
Sonra ise Google Talk ve elbette ki, youtube geldi..
Google-un inkishaf siyasetini beyendiyimden artiq 3-4 ildir ki, internete giren kimi ishim oldu olmadi "sifteni" google.com-la edirem ))))
Duzdu daha sonra Forbes-den Orkut layihesi haqqinda da oxudum, lakin maraq dogurmadi, amma mehsul Braziliya, Meksika ve Hindistanda yaman populyar idi.
Xulase olaraq demek istediyim, gorduyunuz kimi iki cavan 25 yashlari bele olmamish telebenin elmi-innovativ ideyasi onlari iller sonrasi Amerikanin en varli 20 adamindan biri etdi. Herchend bashlayarken yataqxanadan bashlamishdilar. Gorunduyu kimi, her bir ideya ve fikir yalniz reallashdiqda deyerli olur. Indi bir coxumuz biznese atilib pul qazanmaq isteyirik, lakin ilk once ofis, sekretarsha, qalstuk, mashin kimi "esas" meselelerin arxasinca qachiriq, hansi ki, hemin sermaye mehsul/xidmetin promotion-una xerclense daha effektiv olar. Amma nedense bize kicik bir otaqdan, bir qarajdan bashlamaqdan cekinirler (ichi men qarishiq :-( )
P.S.
Bu bloqa gore Google-dan hec bir maddi ve ya diger stimul verici vesait alinmayib. Bu sadece bir shirketin qisa bir muddet erzinde 200 milyard dollar kapitalizasiyasi olan bir div halina gelme yolunun shexsi sherhlerle ortaya qoyulmasi idi.
P.P.S.
Istenilen layihe ucun elmi-praktiki biliklere sahib, ideya ugrunda gece-gunduz chalishmaga hazir olan, bazarin telebat nebzini duzgun tuta bilen kadrlariniz varsa (bu hetta iki nefer de ola biler) durmadan shirketi qeydiyyatdan kecirin (ustelik gelen ilden daha da asan prosedurlar quvveye minir) ve bashlayin fealiyyete.
P.P.P.S.
Ugur qazanib qazanmamaginiz ise dogru ve duzgun biznes strategiyanizdan ve en esasi sferanizda chalishan top menecerler arasinda guvenilen, etibar edile bilen ferdler halina geldikde mumkundur. Cunki hemin ferdler de biznes adamlari olsalar da, saat 18-00dan sonra normal bir insandirlar, ve hec kim bu dunyada sozunu etibar ede bilmediyi adama ne bir xahishini, ne bir qullugunu, ne de ki helem bir qepik pulunu bele etibar etmez.
Yahoo-nu Google-dan evvel tanisam da, daha sonralar yahoo-da search ederken ashagi barda google-a istinad etmesi Google-un boyukluyunu gosterdi.
Daha sonra shekil axtarishini asanlashdiran Google Images layihesi. Ne qeder populyar oldugunu bu gun KIV, shexsi prezentasiya, layihe hetta web-saytlara shekil lazim olarken istinad sayindan hesablamaq mumkundur. (Oradan shekil goturerken ne qeder muellif huququnu pozdugumu yadima salarken utanmagdan adamin gulmeyi gelir :)))
Sonra ise Adwords ve Adsense layiheleri geldi, duzdu o vaxt sadece innovasiya baximindan maraq dogururdusa, daha sonra ishimde de az komek etmedi.
Daha sonra print.google.com... Ilkin vaxtlarini tuta bildiyimden bir neche kitabi oxuya bilmishdim, lakin sonralar kitab evleri ve neshriyyatlar usyan qaldirdigindan layihenin maragi itdi, hele o vaxt usyanchilarin bashinda duran qadin demishdi "indi eger onlar kitablari skan edirlerse, sabah kinolari da yerleshdirecekler, gorum Hollywood ne deyecek" Duzdu bu mehkeme prosesi kitabchilarin xeyrine bitse de, iller sonra Google video izlemek shansini da istifadechilere teqdim etdi, lakin bu defe ozu qaldi kenarda, istifadechiler bir-biri ile bolushmeye bashladilar.
Hemin vaxtlar Google Groups da cixdi, lakin yahoogroups-a daha cox bagli oldugumdan orada cox da mesken salmadim )))
Sonra ise video.google.com geldi, youtube filan yox idi ve cox maraqli gelirdi. Esasen heftenin birinci gunleri girib heftesonu kechirilmish futbol oyunlarinin qollarina baxardim :) (belelikle shenbe ve bazar gunu minimum 90 deqiqe qenaet etmish olurdum)
maps.google.com layihesini gorende ise artiq ne olur olsun Google-a CV gondermek isteyi yaranirdi )))) bu xidmetin komeyini Avropada bir sheherde gedeceyim bir yer var idi, ve aeroportdan ora en qisa nece ne cur getmeyi deqiq oyrenerken hiss etdim. (Page ve Brinin olulerine hidayet)
Getdikce oxudugum jurnallarda, universitetde her defe google-a istinad artiq onu internetin sinonimi etmishdi, bezen ise hetta komputer ozu bele google-suz menasiz gelirdi (oyun oynamaq vaxti kechdiyindendir yeqin ki :-)
Maps-dan sonra ise hamimizin bildiyi earth.google.com geldi.
Ilk gmail invitationu ise MQU-da teorver (ehtimal nezeriyyesi) muellimimden almishdim. Il 2004. Onda onunla genish muzakire edirdik onlarin ishletdiyi alqoritmleri, duzdu riyaziyyat terefinde pas etsem de, mentiqi alqoritmlerini anlayarken adamin beyni achilirdi.
Sonra ise finance.google.com geldi. Bu google-un en cox istifade etdiyim layihelerinden birine cevrildi, ve tekce nezeri deyil, maddi baximdan da inkishafima sebeb oldu.
Sonra ise Google Talk ve elbette ki, youtube geldi..
Google-un inkishaf siyasetini beyendiyimden artiq 3-4 ildir ki, internete giren kimi ishim oldu olmadi "sifteni" google.com-la edirem ))))
Duzdu daha sonra Forbes-den Orkut layihesi haqqinda da oxudum, lakin maraq dogurmadi, amma mehsul Braziliya, Meksika ve Hindistanda yaman populyar idi.
Xulase olaraq demek istediyim, gorduyunuz kimi iki cavan 25 yashlari bele olmamish telebenin elmi-innovativ ideyasi onlari iller sonrasi Amerikanin en varli 20 adamindan biri etdi. Herchend bashlayarken yataqxanadan bashlamishdilar. Gorunduyu kimi, her bir ideya ve fikir yalniz reallashdiqda deyerli olur. Indi bir coxumuz biznese atilib pul qazanmaq isteyirik, lakin ilk once ofis, sekretarsha, qalstuk, mashin kimi "esas" meselelerin arxasinca qachiriq, hansi ki, hemin sermaye mehsul/xidmetin promotion-una xerclense daha effektiv olar. Amma nedense bize kicik bir otaqdan, bir qarajdan bashlamaqdan cekinirler (ichi men qarishiq :-( )
P.S.
Bu bloqa gore Google-dan hec bir maddi ve ya diger stimul verici vesait alinmayib. Bu sadece bir shirketin qisa bir muddet erzinde 200 milyard dollar kapitalizasiyasi olan bir div halina gelme yolunun shexsi sherhlerle ortaya qoyulmasi idi.
P.P.S.
Istenilen layihe ucun elmi-praktiki biliklere sahib, ideya ugrunda gece-gunduz chalishmaga hazir olan, bazarin telebat nebzini duzgun tuta bilen kadrlariniz varsa (bu hetta iki nefer de ola biler) durmadan shirketi qeydiyyatdan kecirin (ustelik gelen ilden daha da asan prosedurlar quvveye minir) ve bashlayin fealiyyete.
P.P.P.S.
Ugur qazanib qazanmamaginiz ise dogru ve duzgun biznes strategiyanizdan ve en esasi sferanizda chalishan top menecerler arasinda guvenilen, etibar edile bilen ferdler halina geldikde mumkundur. Cunki hemin ferdler de biznes adamlari olsalar da, saat 18-00dan sonra normal bir insandirlar, ve hec kim bu dunyada sozunu etibar ede bilmediyi adama ne bir xahishini, ne bir qullugunu, ne de ki helem bir qepik pulunu bele etibar etmez.
Bloqun meqsedi
Salamlar hamiya, ilk olaraq vaxtinizi serf edib bu bloqu oxudugunuz ucun sizin yerinize hec de sevinmirem, cunki bu vaxt erzinde belke de daha xeyirli ishlerle bashinizi qata bilerdiniz. Bloqun esas meqsedi internet layihelere menim shexsi baxishlarimin (ona gore de bloqun adini ilk defe fidonetde istifade edilmish imho - in my humble opinion qoymusham) sizinle bolushmekdir. Umidvaram ki, yeni melumatlar oyreneceksiniz.
Subscribe to:
Posts (Atom)